Antoni Rączaszek

Polityka i administracja

Antoni Szczepan Rączaszek, urodzony 14 grudnia 1898 roku w Czeladzi, był znaczącą postacią w polskim życiu publicznym. Jego działalność jako działa samorządowego i społecznego pozostawiła trwały ślad w miastach, w których pełnił funkcje publiczne.

W trakcie swojej kariery Rączaszek miał zaszczyt sprawować urząd burmistrza Czeladzi, co stanowiło ważny etap jego pracy dla lokalnej społeczności. Następnie objął stanowisko prezydenta miasta Grodna, a później Tomaszowa Mazowieckiego, co podkreśla jego wpływ na rozwój tych miejscowości w okresie międzywojennym oraz po II wojnie światowej.

Rączaszek zmarł 11 marca 1957 roku w Warszawie, zostawiając po sobie dziedzictwo zaangażowania w sprawy lokalnych społeczności.

Życiorys

Edukacja

Antoni Rączaszek, urodzony w rodzinie rolniczej, w 1916 roku zakończył swoją naukę w Szkole Handlowej w Będzinie. Jego dalsza ścieżka edukacyjna rozpoczęła się w 1919 roku, kiedy to zapisał się na studia rolnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po roku, w 1920, zadecydował jednak o przerwaniu nauki, aby wstąpić do Wojska Polskiego, gdzie brał udział w wojnie polsko-sowieckiej. Po powrocie z wojska, kontynuował studia w Poznaniu, finalizując je w 1923 roku w Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego. Oprócz kierunków z obszaru rolnictwa, Rączaszek wzbogacał swoje wykształcenie, studiując prawo oraz języki obce, w tym francuski, niemiecki i rosyjski.

Urzędy i pełnione funkcje

  • W latach 1924–1927 sprawował urząd Burmistrza Czeladzi,
  • W latach 1927–1929 pełnił funkcję Kierownika Wydziału Pracy i Opieki Społecznej w Województwie Poleskim,
  • W latach 1929–1930 był Komisarzem i Prezydentem miasta Grodna,
  • W latach 1930–1935 zajmował stanowisko Wojewódzkiego Inspektora Samorządowego w Urzędzie Wojewódzkim Białostockim,
  • W latach 1935–1939 działał jako Prezydent miasta Tomaszowa Mazowieckiego,
  • W latach 1945–1949 był Dyrektorem i współwłaścicielem firmy „Celofan W. Rączaszek i S-ka”,
  • W latach 1956–1957 pracował w Biurze Projektów Zjednoczenia Miejskiego Warszawa-Północ.

Pobyt w Tomaszowie Mazowieckim

30 marca 1935 roku Antoni Rączaszek został mianowany tymczasowym prezydentem komisarycznym Tomaszowa Mazowieckiego, a wkrótce Rada Miejska powierzyła mu to stanowisko na stałe. Funkcję tę pełnił do września 1939 roku. W trakcie swojej kadencji, podjął szereg działań mających na celu ocenę oraz reorganizację instytucji miejskich, zwłaszcza w sferze finansów. Myślał o rozwoju miasta, prowadząc budowę nowych szkół oraz skupiając się na kwestiach zdrowia, bezrobocia i opieki społecznej.

Oprócz tego, Rączaszek zainicjował badania dotyczące problemu bezrobocia, a także sporządzał plany regulacji i zagospodarowania przestrzennego. Niestety, z powodu kryzysu gospodarczego wiele z jego planowanych projektów nie mogło być zrealizowanych. Wraz z żoną Czesławą, powołał również Towarzystwo Przyjaciół Nauki, Literatury i Sztuki. Angażował się aktywnie w politykę, będąc członkiem Rady Wojewódzkiej Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR) oraz Obozu Zjednoczenia Narodowego (OZN).

Okupacja

Po wybuchu II wojny światowej, 3 września 1939 roku, Rączaszek udał się z Tomaszowa do Warszawy w celu oddania się do dyspozycji władz. Jednakże, po usłyszeniu natchnienia, skierowano go na wschód, gdzie dotarł do Brześcia. Po wojnie powrócił do Tomaszowa Mazowieckiego, lecz szybko został aresztowany przez gestapo i osadzony w więzieniu w Piotrkowie Trybunalskim. Po uwolnieniu w styczniu 1940 roku, powrócił do Czeladzi, gdzie kontynuował prowadzenie rodzinnego gospodarstwa rolnego.

Działalność społeczna

  • W czasie studiów Rączaszek był prezesem Chrześcijańskiego Związku Akademickiego na Uniwersytecie Poznańskim,
  • DMiał także zaszczyt pełnić rolę prezesa Koła Miłośników Historii, Literatury i Sztuki w Białymstoku przez 3 lata,
  • Po zakończeniu II wojny światowej został prezesem Koła Związku Samopomocy Chłopskiej w latach 1945–1948. Aktywnie działał również w Ochotniczej Straży Pożarnej w Czeladzi oraz przewodniczył Komitetowi Odbudowy Stolicy i Związkowi Zachodniemu w Czeladzi.

Wybrane publikacje

  • „Opieka społeczna, jej zadania i znaczenie”, Kronika miasta Grodna, 1929, t. 1,
  • „Polityka terenowa w samorządach”, Samorząd Miejski, 1934, t. 8,
  • „Urbanizacja jako problem kultury w Polsce”, Pion, 1935, t. 3.

Oprócz publikacji dotyczących zagadnień społecznych i samorządowych, Rączaszek pisał również wiersze, chociaż niewiele z nich zostało opublikowanych w lokalnych czasopismach.

Rodzina

  • Antoni był synem Józefa Rączaszka, właściciela gospodarstwa rolnego, oraz Wiktorii z Modłów,
  • Jego żoną była Czesława Niemyska-Rączaszkowa (1905–1974), znana pisarka i działaczka kulturalna,
  • Para doczekała się córki Marii (1931–1992) oraz syna Krzysztofa (1938–1966).

Ordery i odznaczenia

Antoni Rączaszek zdobył szereg wyróżnień za swoją działalność. Wśród najważniejszych odznaczeń, jakie otrzymał, znalazły się:

  • złoty Krzyż Zasługi, przyznany 9 listopada 1932 roku,
  • srebrny Wawrzyn Akademicki, otrzymany 7 listopada 1936 roku,
  • medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.

Te odznaczenia świadczą o jego znaczącym wkładzie w dziedzinie nauki i społeczeństwa.

Przypisy

  1. M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 461 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej”.
  2. M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 297 „za zasługi na polu administracji samorządowej”.

Oceń: Antoni Rączaszek

★★★★★
Średnia ocena:4.56 Liczba ocen:21