Józef Dutkiewicz, urodzony 7 marca 1903 roku w Czeladzi, a zmarły 6 października 1986 roku w Łodzi, był znakomitym polskim historykiem. Specjalizował się w badaniu historii od XVIII do XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem historii dyplomacji, co czyni go autorytetem w tej dziedzinie.
Jako profesor, Dutkiewicz miał duży wpływ na rozwój polskiej historiografii oraz edukacji historycznej. W latach swojej pracy akademickiej, pełnił także funkcję przewodniczącego łódzkiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, gdzie angażował się w działalność na rzecz popularyzacji wiedzy historycznej w Polsce.
Życiorys
Józef Dutkiewicz był wybitnym historykiem, który ukończył Uniwersytet Jagielloński, zdobywając wiedzę z zakresu historii i filozofii. W 1926 roku uzyskał tytuł doktora nauk historycznych na podstawie pracy dotyczącej „Austrii wobec powstania listopadowego”. Do wybuchu II wojny światowej prowadził działalność jako nauczyciel w szkołach średnich w takich miejscach jak Warszawa, Zawiercie, Kielce oraz Łowicz. Jego umiejętności i pasja do nauki były wzbogacane poprzez stypendia naukowe w renomowanych miastach, takich jak Wiedeń, Berlin, Paryż i Londyn.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku ochotniczo wstąpił w szeregi 5. batalionu obrony Warszawy. Po kapitulacji osiedlił się w Łowiczu, gdzie dzięki kontaktom z ZWZ-AK zaangażował się w organizację tajnego nauczania, co było niezwykle istotne w trudnych czasach okupacji. W 1945 roku, uzyskując tytuł doktora habilitowanego, związał się na stałe z Uniwersytetem Łódzkim.
W 1950 roku Dutkiewicz został mianowany profesorem nadzwyczajnym, a w 1962 roku awansował na profesora zwyczajnego. Pełnił istotne funkcje akademickie, kierując Katedrą Historii Nowożytnej Polski oraz Katedrą Historii Powszechnej Nowożytnej i Najnowszej. W latach 1956-1970, z przerwaną kadencją na przełomie lat 67 i 68, stał na czele Instytutu Historii UŁ. Ponadto, od 1949 do 1951 był dziekanem Wydziału Humanistycznego w Państwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Łodzi, a także kierował Ośrodkiem Metodycznym Nauki o Polsce i Świecie Współczesnym przy Kuratorium Okręgu Szkolnego w Łodzi.
Od 1958 roku, przez okres trzech lat, pełnił funkcję prezesa łódzkiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, natomiast aż do 1973 roku zasiadał w fotelu wiceprezesa Zarządu Głównego PTH. Jego działalność rozciągała się także na struktury Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, gdzie aktywnie uczestniczył w działaniach naukowych.
Dutkiewicz przyczynił się znacząco do kształtowania tak zwanej „łódzkiej szkoły” badań nad Powstaniem Listopadowym oraz do rozwoju historiografii. Jego prace obejmowały skrupulatne analizy pamiętników takich postaci, jak Winston Churchill, Charles de Gaulle oraz Konrad Adenauer. Był również edytorem wielu pamiętników związanych z epoką powstania, w tym dzieła Leona Drewnickiego pt. „Za moich czasów”, a także regularnie pisał artykuły do „Wiadomości Historycznych”.
Ordery i odznaczenia
Józef Dutkiewicz, będący znanym historykiem, został uhonorowany licznymi odznaczeniami, które świadczą o jego zasługach w dziedzinie edukacji oraz nauki. Oto niektóre z nagród, które otrzymał:
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Medal Komisji Edukacji Narodowej,
- Odznaka tytułu Zasłużony Nauczyciel PRL.
Wybrane publikacje
Józef Dutkiewicz był znaczącą postacią w polskiej historiografii, a jego dorobek naukowy obejmuje wiele istotnych publikacji, które miały wpływ na rozwój badań historycznych w Polsce. Poniżej przedstawiamy wybrane prace naukowe, które uznaje się za kluczowe w jego karierze:
- 1933: Austria wobec powstania listopadowego (praca doktorska),
- 1935: Ambasada Piotra Potockiego (publikacja wydana także pod tytułem Polska a Turcja w czasie Sejmu Czteroletniego 1787–1794),
- 1935: Prusy a Polska w dobie Sejmu Czteroletniego,
- 1937: Anglia a sprawa polska w latach 1830–1831 (wydanie poszerzone w 1967 roku),
- 1946: Sprawa gdańska w dobie Sejmu Czteroletniego w oświetleniu korespondencji dyplomatycznej pruskiej,
- 1952: Charakterystyka dyplomacji powstania listopadowego,
- 1956: Ewolucja lewicy w powstaniu listopadowym,
- 1958: Monografia Szymon Askenazy i jego szkoła,
- 1959: Zarys historii historiografii polskiej, część 3: 1900–1939 (współautorstwo z Krystyną Śreniowską),
- 1966: Marceli Handelsman jako historyk dyplomacji Hotelu Lambert,
- 1966: Zarys dziejów wojskowości w Polsce do 1864 r. (współautor),
- 1968: Georges Lefebre jako historyk rewolucji francuskiej,
- 1970: Dzieło Jeana Jouresa o Rewolucji Francuskiej,
- 1972: Francuska historiografia dotycząca Komuny Paryskiej 1871 roku.
Przypisy
- Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989 r., s. 252.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Ryszard Dudek | Wit Gruszka | Andrzej Białkiewicz | Alina Kowalska | Maciej Józef Kapuściński | Józef Mazur (fizyk) | Eleonora Kunik | Leokadia DehnelOceń: Józef Dutkiewicz (historyk)