Alina Kowalska

---

Życiorys

Alina Kowalska była osobą o bogatym dorobku naukowym. Urodziła się jako córka Stanisława i Stanisławy z Paluchów. W roku 1950 ukończyła żeńskie Liceum Ogólnokształcące im. Emilii Plater w Sosnowcu, na kierunku humanistycznym. Niedługo po tym podjęła studia na Wydziale FilologicznymUniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, które zakończyła obroną pracy magisterskiej w 1955 roku. Temat pracy dotyczył: „Język Piotra Kochanowskiego w świetle pierwodruku „Jerozolimy wyzwolonej”, a jego promotorem był znany profesor Witold Taszycki.

Osiem lat później, w 1964 roku, Kowalska uzyskała stopień naukowy doktora nauk humanistycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim, prezentując dysertację: „Język polskich tekstów w księgach miejskich Tarnowskich Gór z 2. połowy XVI wieku”. Jej promotorem był również profesor Taszycki. W 1976 roku, na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego im. Bolesława Bieruta, uzyskała stopień doktora habilitowanego, opierając się na monografii zatytułowanej „Ewolucja analitycznych form czasownikowych z imiesłowem na „-ł” w języku polskim”.

Przez prawie pięć dekad była powiązana z jedną z polskich uczelni – Uniwersytetem Śląskim w Katowicach, wcześniej znanym jako Wyższa Szkoła Pedagogiczna. Pracowała głównie w Katowicach (1973 i 1990-2001), ale również spędziła część kariery zawodowej w Sosnowcu (1973-1990). Już w 1955 roku zaczęła pracować jako asystent dydaktyczny, a rok później stała się nauczycielem akademickim w Katedrze Języka Polskiego na Wydziale Filologii Polskiej. Po przekształceniu uczelni w 1968 roku pracowała w Zakładzie Języka Polskiego w Instytucie Filologii Polskiej.

W jej karierze naukowej wyróżniały się także liczne awanse oraz pełnione funkcje kierownicze. W 1977 roku uzyskała tytuł docenta, a następnie w 1988 roku została profesorem nadzwyczajnym. Swoje umiejętności wykładowcze rozwijała, pełniąc rolę Prodziekana do spraw studenckich, a także Dyrektora Instytutu Języka Polskiego w latach 1989-1991. Była także autorytetem w zakresie językoznawstwa, zasiadając w komisjach oraz radach wydziałowych.

Przypomnijmy również, że w ciągu lat 1955-1957 Kowalska pracowała jako nauczyciel języka polskiego w Technikum Rachunkowości, które obecnie funkcjonuje jako Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Dąbrowie Górniczej. Jej pasja do językoznawstwa objawiała się poprzez aktywność w Polskiej Akademii Nauk. Została jednym z założycieli Komisji Językoznawstwa Oddziału w Katowicach oraz pełniła funkcję sekretarza tejże komisji dwukrotnie. Była także członkiem Komisji Językoznawstwa w Krakowie oraz aktywna w Towarzystwie Miłośników Języka Polskiego.

Pogrzeb Aliny Kowalskiej odbył się 6 stycznia 2001 roku w kościele św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Czeladzi, gdzie znalazła swoje miejsce spoczynku na czeladzkim Cmentarzu Parafii św. Stanisława. Jej wkład w naukę i językoznawstwo pozostanie w pamięci wielu pokoleń.

Twórczość naukowa

Alina Kowalska, absolwenta krakowskiej uczelni językoznawczej, znacząco przyczyniła się do rozwoju polonistyki we wschodniej części Górnego Śląska oraz w Zagłębiu Dąbrowskim. Wraz z Ireną Bajerową prowadziła badania historycznojęzykowe, w których stosowała różnorodne metody statystyczne. Analizowała ewolucję języka w kontekście różnych uwarunkowań, szczególnie pozajęzykowych. Jej podejście do badań opierało się na szerokim wykorzystaniu źródeł, z naciskiem na oryginalne archiwalia.

W ramach swoich badań, Kowalska skupiła się głównie na fleksji nominalnej i werbalnej. Zajmowała się tematyką odmiany rzeczowników, zaimków oraz rozwojem form trybu rozkazującego i przypuszczającego. Yszystko to w kontekście kształtowania się czasów przyszłego, przeszłego i zaprzeszłego w polszczyźnie. Ponadto, szczegółowo zanalizowała język Piotra Kochanowskiego, przyczyniając się tym samym do jego lepszego zrozumienia.

W Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach Kowalska zainicjowała badania nad językiem Górnego Śląska, tworząc w Katowicach oraz Sosnowcu ośrodek naukowy ukierunkowany na śląskoznawstwo. Jej prace koncentrowały się na historii języka polskiego w Górnym Śląsku w okresach habsburskim i pruskim, gdzie analizowała dawny język urzędowy oraz język jego mieszkańców w takich miastach jak Tarnowskie Góry, Mysłowice, Bytom czy Gliwice. Badania dotyczyły również wpływu istotnych postaci regionalnych, takich jak Konstanty Damrot i Juliusz Roger, oraz oddziaływania Karola Miarki, Alojzego Ficka i Emila Szramka na lokalną polszczyznę.

Alina Kowalska była także mentorką dla licznych studentów i młodych naukowców, będąc promotorem dwóch prac doktorskich o tematyce śląskoznawczej. Do najważniejszych z nich należą:

• Urszula Burzywoda, Górnośląska polszczyzna urzędowa w okresie pruskim (1982),
• Mirosława Siuciak, Język śląskich utworów scenicznych z lat 1864−1922 (1996),
• oraz wiele prac magisterskich obronionych na Wydziale Filologicznym UŚ.

Jako autorka 94 publikacji naukowych, Kowalska zredagowała oraz współredagowała sześć tomów zbiorowych, a także napisała dwa skrypty uniwersyteckie, z czego jeden został wydany dwukrotnie. Po jej śmierci ukazały się na rynku dwa zbiory przedruków jej prac naukowych.

Monografie i edycje źródeł

• Język polski w szesnastowiecznych księgach miejskich Tarnowskich Gór. (Prace Komisji Językoznawstwa PAN Oddział w Krakowie, nr 24), Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1970 (doktorat).
• Ewolucja analitycznych form czasownikowych z imiesłowem na „-ł” w języku polskim. (Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 123), Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1976 (habilitacja).
• Studia z dziejów języka polskiego na Górnym Śląsku w okresie pruskim, Urszula Burzywoda, Alina Kowalska, Olga Wolińska. (Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 567), Katowice: Uniwersytet Śląski, 1983, ISBN 83-00-00512-9 (współautor).
• Dzieje języka polskiego na Górnym Śląsku w okresie habsburskim (1526–1742), Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986, ISBN 83-04-02280-X (monografia profesorska).
• Akta miejskie Tarnowskich Gór od końca XVI wieku do roku 1740. Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1993, ISBN 83-7008-135-5 (edycja źródeł).
• Protokolarz albo „Czerwona Księga” Mysłowic, [wydany wspólnie z Antonim Piwowarczykiem], red. Antoni Barciak, Mysłowice: Urząd Miasta Mysłowice, 2002, ISBN 83-913070-1-8 (edycja źródła).

Studia (redaktor)

• Studia historycznojęzykowe, pod red. Antoniny Grybosiowej i Aliny Kowalskiej. (Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 405; Prace Językoznawcze, 7), Katowice: Uniwersytet Śląski, 1980 (redaktor).
• Studia historycznojęzykowe, pod red. Aliny Kowalskiej. (Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 688; Prace Językoznawcze, 12), Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1985 (redaktor).
• Studia polonistyczne, pod red. Aliny Kowalskiej i Aleksandra Wilkonia. (Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 1178; Prace Językoznawcze, 19), Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1991 (redaktor).
• Studia historycznojęzykowe, pod red. Aliny Kowalskiej. (Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 1410; Prace Językoznawcze, 22), Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1994 (redaktor).
• Studia historycznojęzykowe, pod red. Antoniny Grybosiowej i Aliny Kowalskiej. (Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 1577; Prace Językoznawcze, 24), Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1996 (redaktor).
• Studia historycznojęzykowe, pod red. Aliny Kowalskiej i Olgi Wolińskiej. (Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 2022; Prace Językoznawcze, 26), Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2001 (redaktor).

Skrypty uczelniane

• Przewodnik do historii języka polskiego (dla studentów IV roku filologii polskiej studiów zaocznych), red. I. Bajerowa, (Uniwersytet Śląski, 193), Katowice: Uniwersytet Śląski, 1979, (rozdziały autorskie: Rola wybitnych pisarzy w rozwoju języka, s. 61–64; Język polski na Śląsku, s. 73–76).
• Materiały do ćwiczeń z gramatyki historycznej języka polskiego. (Skrypt dla studentów III roku filologii polskiej studiów zaocznych i II roku studiów dziennych). (Uniwersytet Śląski, 208), [współautorka Antonina Grybosiowa], Katowice: Uniwersytet Śląski, 1979.
• Materiały do ćwiczeń z gramatyki historycznej języka polskiego. (Skrypt dla studentów III roku filologii polskiej studiów dziennych i zaocznych). (Skrypty Uniwersytetu Śląskiego, nr 417), [współautorka Antonina Grybosiowa]., wyd. 2 [poszerzone], Katowice: Uniwersytet Śląski, 1988.

Artykuły i rozdziały w monografiach

• Grupy śr/z/-, źr/z/-, j/ź/rz- w I i II wydaniu „Jerozolimy wyzwolonej” Tassa w tłumaczeniu Piotra Kochanowskiego. „Język Polski”, R. XXXVI, 1956, s. 40–42.
• Materiały do badań językowych w archiwach województwa katowickiego. „Zeszyty Naukowe WSP. Sekcja Językoznawstwa”, T. 1, Katowice 1959, s. 3–21.
• Dialektyzmy w siedemnastowiecznych rękopisach bytomskich. „Zeszyty Naukowe WSP. Sekcja Językoznawstwa”, T. 2, Katowice 1962, s. 5–51.
• Najstarsze księgi miejskie Bytomia i Tarnowskich Gór. „Zaranie Śląskie”, R. 25, 1962, z. 3, s. 552–560.
• Polskie dokumenty cechowe z Sośnicowic i Gliwic z początków XVIII w. [współautorka I. Nalepa-Orłowska]. „Zaranie Śląskie”, R. 26, 1963, z. 2, s. 235–243.
• Zaimkowe formy „jeje(j)”, „jejich” w zabytkach języka polskiego XIV–XVIII w. „Język Polski”, R. XLIII, 1963, s. 236–244.
• Terminologia prawnicza w szesnastowiecznych księgach sądowych Tarnowskich Gór. „Zaranie Śląskie”, R. 27, 1964, z. 1, s. 92–100.
• Uwagi o języku księgi wójtowskiej Będzina z lat 1572–1645. „Zeszyty Naukowe WSP. Sekcja Językoznawstwa”, T. 3, Katowice1966, s. 25–48.
• Właściwości gwarowe w dziewiętnastowiecznych księgach cechowych Sośnicowic. „Zeszyty Naukowe WSP. Sekcja Językoznawstwa”, T. 3, Katowice1966, s. 49–66.
• Dialektyzmy fonetyczne w dziewiętnastowiecznych księgach cechowych z Toszka. „Zaranie Śląskie”, R. 29, 1966, z. 4, s. 713–718.
• Dwuczłonowe formy 3. osoby czasu przeszłego w XVI w. „Język Polski”, R. XLVII, 1967, s. 349–359.
• Zmiany w systemie wokalicznym gwary gliwickiej. W: „Z polskich studiów slawistycznych”. Seria 3: Językoznawstwo, Warszawa 1968, s. 335–341.
• Dzieje końcówki „-im” w narzędniku l. poj. rzeczowników rodzaju nijakiego w języku polskim. W: „Prace Językoznawcze”, T. 1, red. I. Bajerowa, H. Wróbel, Katowice 1969, s. 39–56.
• Gliwickie księgi cechowe. „Zaranie Śląskie”, R. 33, 1970, z. 2, s. 328–334.
• Uwagi o języku utworu. W: Jantaszek z wojny moskiewskiej. Nieznany utwór literatury staropolskiej, Katowice 1972, s. 77–81.
• Rachunki rzemieślników gliwickich z lat 1785–1804. „Zeszyty Gliwickie”, T. 10, 1973, s. 39–42.
• Końcówka „-ej” w odmianie rzeczowników rodzaju żeńskiego w języku polskim. W: „Prace Językoznawcze”, T. 2, red. I. Bajerowa, W. Lubaś, Katowice 1973, s. 59–81.
• Polski czas przeszły trybu przypuszczającego w ujęciu historycznym. W: „Sprawozdania Komisji Naukowych PAN”, T. 17/1, Kraków 1973, s. 49–51.
• Zeznania sądowe ze Śląska z 1579 roku. W: „Studia Śląskie”. Seria Nowa, T. 26, Opole 1974, s. 185–192.
• O funkcji form „byłby dał”, „byłby zrobił”. „Język Polski”, R. LV, 1975, s. 34–41.
• Les formes et les fonctions du plus-que-parfait dans la langue Polonaise. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, R. 33, 1975, s. 99–106.
• Charakter i geneza analitycznych form czasownikowych w języku staropolskim. W: „Sprawozdania Komisji Naukowych PAN”, T. 19/1, Kraków 1976, s. 40–41.
• Łączliwość końcówek czasu przeszłego z różnymi częściami mowy. W: „Prace Językoznawcze”, T. 3, red. I. Bajerowa, A. Grybosiowa, Katowice 1976, s. 31–42.
• Rozwój nowych form słowa posiłkowego: „jestem”, „jesteś”, „jesteśmy”, „jesteście”. „Poradnik Językowy”, 1977, z. 9, s. 377–384.
• Nazwiska mieszkańców Katowic w siedemnastowiecznej księdze metrykalnej. W: „Prace Językoznawcze”. T. 4: Onomastyka, red. W. Lubaś, A. Wilkoń, Katowice 1978, s. 35–52.
• Najczęstsze typy nazw osobowych w Tarnowskich Górach w drugiej połowie XVI wieku. „Zaranie Śląskie”, R. 41, 1978, z. 1, s. 131–140.
• Aniela Przybycin (1928–1979). „Język Polski”, R. LIX, 1979, s. 382–383.
• Badania diachroniczne nad regionalnymi odmianami polszczyzny. Postulaty i uwagi metodologiczne. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, R. 37, 1980, s. 109–115.
• Język polski w górnośląskim okręgu przemysłowym w świetle dziewiętnastowiecznych archiwaliów parafialnych. W: „Prace Językoznawcze”. T. 7: Studia historycznojęzykowe, red. A. Grybosiowa, A. Kowalska, Katowice 1980, s. 107– 116.
• Trzydziestolecie pracy naukowej Profesor Ireny Bajerowej. W: „Prace Językoznawcze”. T. 7: Studia historycznojęzykowe, red. A. Grybosiowa, A. Kowalska, Katowice 1980, s. 3–5.
• Badania nad historią języka polskiego na Górnym Śląsku. W: Perspektywy badań śląskoznawczych. Językoznawstwo. Piśmiennictwo. Folklorystyka, red. D. Simonides, H. Borek, Wrocław 1981, s. 41–47.
• Zróżnicowanie socjalne polszczyzny górnośląskiej w drugiej połowie XIX wieku. W: „Socjolingwistyka”, T. 4, red. W. Lubaś, Warszawa–Katowice–Kraków 1982, s. 141–152.
• Rola szkoły, Kościoła i instytucji wychowawczych w dziejach języka polskiego na Górnym Śląsku. W: Studia z dziejów języka polskiego na Górnym Śląsku w okresie habsburskim, red. U. Burzywoda, O. Wolińska, Katowice 1983, s. 101–126.
• Z zagadnień czesko-polskiej interferencji językowej na Górnym Śląsku w okresie habsburskim. W: „Z polskich studiów slawistycznych”, Seria 6, Warszawa 1983, s. 195–202.
• O česko-polskoj jazykovoj interferencii v Verchnej Silezii v period pravlenija Gabsburgov. V: Rezjume dokladov i pisennych soobščenij IX Meždunarodnyj Sezd Slavistov, Moskva 1983, s. 94–95.
• Akta miejskie Bierunia z lat 1674–1747. „Zaranie Śląskie”, R. 46, 1983, z. 4, s. 486–491.
• Z historii polskiego imperatiwu. W: Z problematyki czasownika słowiańskiego, red. W. Pianka, Katowice 1983, s. 119–128.
• Polszczyzna górnośląska w funkcji języka urzędowego w XVI i XVII wieku. W: Polszczyzna regionalna w okresie renesansu i baroku, red. H. Wiśniewska, Cz. Kosyl, Wrocław 1984, s. 143–151.
• Problematyka Śląska w pracach Witolda Taszyckiego. „Poradnik Językowy”, 1984, z. 5, s. 305–307.
• Założenia i problemy badawcze historii języka polskiego na Górnym Śląsku w okresie habsburskim. „Prace Komisji Naukowych PAN”, T. 8, Katowice 1984, s. 70–72.
• Wariancja językowa w drukach brzeskich z lat 1715–1736. W: „Prace Językoznawcze”, T. 12: Studia historycznojęzykowe, red. A. Kowalska, Katowice 1985, s. 143–160.
• Sytuacja językowa na Górnym Śląsku w okresie habsburskim. „Socjolingwistyka”, T. 7, red. W. Lubaś, Katowice 1986, s. 35–47.
• Stosunki językowe na Górnym Śląsku w latach 1825–1882. W: Karol Miarka a odrodzenie narodowe Śląska, red. J. Glensk, S. Sochacka, Opole 1986, s. 137–144.
• Profesor Alfred Zaręba (10 XI 1921 – 19 II 1988). „Zaranie Śląskie”, R. 51, 1988, z. 3–4, s. 233–236.
• Kształtowanie się normy językowej w XIX-wiecznych drukach górnośląskich. W: „Prace Językoznawcze”, T. 17: Studia historycznojęzykowe, red. I. Bajerowa, Katowice 1989, s. 40–54.
• Stan i potrzeby w zakresie historycznych badań nad polszczyzną regionalną. „Język Polski”, R. LXX, 1990, s. 25–32.
• Obrona języka polskiego na Śląsku w XIX wieku. W: Język – kultura – społeczeństwo. Wybór studiów i materiałów, Red. S. Dubisz, Warszawa 1990, s. 100–104.
• Polszczyzna literacka na Śląsku w dobie średniopolskiej. „Zeszyty Naukowe WSP”, T. 13, Opole 1991, s. 429–435.
• Stan i perspektywy badań nad polszczyzną śląską (1980–1990). W: Stan i potrzeby badań śląskoznawczych nad językiem, piśmiennictwem i folklorem, red. S. Gajda, Opole 1991, s. 7–14.
• Przyczynek do ewolucji form „jest zabit”, „jest zabito”, „są zabity”. W: „Prace Językoznawcze”, T. 19: Studia polonistyczne, red. A. Kowalska, A. Wilkoń, Katowice 1991, s. 100–107.
• Ks. Jan Alojzy Ficek jako inspirator polskiego życia kulturalnego na Śląsku. W: Ks. Jan Alojzy Ficek i Piekary Śląskie w XIX wieku, red. J. Myszor, Katowice 1992, s. 108–116.
• Z przeszłości gwary śląskiej. W: Gwara śląska dawniej i dziś, red. M. Lubina, Katowice–Opole–Cieszyn 1992, s. 3–10.
• Szkic z dziejów języka literackiego na Górnym Śląsku do 1922 roku. W: Oblicza literackie Śląska, red. J. Malicki, Katowice 1992, s. 175–191.
• Odrodzenie polskiego języka literackiego na Śląsku w XIX wieku. W: „Z polskich studiów slawistycznych”, Seria 8, Warszawa 1992, s. 115–120.
• Troska o poprawność językową książek wydawanych na Śląsku w drugiej połowie XIX wieku. W: Książka polska na Śląsku w drugiej połowie XIX wieku. Zarys problematyki, red. M. Pawłowiczowa, Katowice 1992, s. 55–63.
• Udział duchowieństwa katolickiego w obronie języka polskiego na Górnym Śląsku w XIX wieku i na początku XX wieku. W: Język a chrześcijaństwo, red. I. Bajerowa, M. Karpluk, Z. Leszczyński, Lublin 1993, s. 121–130.
• Zasługi ks. Emila Szramka dla języka polskiego na Śląsku w latach 1914–1922. W: „Duszą Śląska jest Ślązak”. Materiały konferencji zorganizowanej w 50. rocznicę śmierci ks. Emila Szramka, red. S. Gajda, A. Kwiatek, Opole 1993, s. 79–90.
• Zapożyczenia czeskie i niemieckie w urzędowych tekstach górnośląskich z lat 1526–1742. W: Śląsk w badaniach językoznawczych: badanie pogranicza językowo-kulturowego polsko-czeskiego, red. I. Nowakowska-Kempna, Katowice 1993, s. 75–79.
• Die Wiedergeburt der polnischen Literatursprache in Schlesien im 19. Jahrhundert. V: XI medzinarodny zjazd slavistov. Zbornik rezume, Bratislava 1993, s. 208.
• Język poetycki Jana Kochanowskiego w świetle analizy rymu i rytmu „Jerozolimy wyzwolonej”. „Prace Językoznawcze”, T. 22: Studia historycznojęzykowe, red. A. Kowalska, Katowice 1994, s. 105–121.
• Piśmiennictwo popularnonaukowe na Górnym Śląsku w latach 1910–1922. W: Książka polska na Śląsku w latach 1900–1922, red. M. Pawłowiczowa, Katowice 1994, s. 127–137.
• Rola czynnika ilościowego w przebiegu zmian fleksyjnych. W: Uwarunkowania i przyczyny zmian językowych, red. E. Wrocławska, Warszawa 1994, s. 49–53.
• Archiwalia parafialne jako źródło do badań nad przeszłością językową Górnego Śląska. W: Parafia bogucicka. Tradycja i współczesność, red. W. Świątkiewicz, J. Wycisło, Katowice 1994, s. 392–399.
• Nazewnictwo osobowe w dawnych miastach górnośląskich (na przykładzie Mysłowic). W: „Śląskie miscellanea”, T. 7, red. K. Heska-Kwaśniewicz J. Malicki, Katowice 1994, s. 24–30.
• Formy z aorystycznym „-ch” w szesnastowiecznej polszczyźnie. W: Studia z językoznawstwa słowiańskiego, red. F. Sławski, H. Mieczkowska, Kraków 1995, s. 87–92.
• Zależność zmian fleksyjnych od frekwencji. W: Studia Linguistica Polono-Meridianoslavistica, Skopje 1996, s. 157–161.
• Główne kierunki badań diachronicznych nad regionalnymi odmianami polszczyzny. W: „Prace Językoznawcze”, T. 24: Studia historycznojęzykowe, red. A. Grybosiowa, A. Kowalska, Katowice 1996, s. 9–17.
• Poezja jako źródło do badań wariancji fleksyjnej w XVII wieku. W: Studia historycznojęzykowe, T. 2, red. M. Kucała, Kraków 1996, s. 197–208.
• Sytuacja języka polskiego na terenach przyłączonych do Rzeszy. W: Język polski czasu drugiej wojny światowej, red. I. Bajerowa, Warszawa 1996, s. 91–124.
• Właściwości językowe górnośląskich pieśni ludowych ze zbioru Juliusza Rogera. W: „Język Artystyczny”, T. 10, red. D. Ostaszewska, E. Sławkowa, Katowice 1996, s. 152–158.
• Funkcje wariantów językowych w XVII-wiecznym polskim przekładzie „Orlanda Szalonego”. W: Studia slavistica et humanistica in honorem Nullo Minissi, red. A. Wilkoń, I. Opacki, J. Żurawska, Katowice 1997, s. 283–289.
• O języku poezji ks. Konstantego Damrota. „Książnica Śląska”, T. 26: 1995–1997, Katowice 1998, s. 44–53.
• Terminologia administracyjno-prawnicza w Księdze miejskiej Mysłowic z lat 1590–1762. W: „Śląskie miscellanea”, T. 12, red. J. Malicki, K. Heska-Kwaśniewicz, Katowice 1999, s. 15–19.
• Archiwalia górnośląskie w języku polskim (XVI–XIX w.). W: „Śląskie miscellanea”, T. 13, red. K. Heska-Kwaśniewicz, Katowice 2000, s. 24–29.
• Archiwalia pszczyńskie w języku polskim (XVII w. 1. poł. XIX w.). W: W kręgu języka i kultury ziemi pszczyńskiej. Materiały z drugiej sesji naukowej zorganizowanej w Suszcu w dniach 12 i 13 listopada 1999 roku, red. H. Synowiec, M. Siuciak, Katowice–Suszec 2000, s. 17– 26.
• Z badań nad dawnymi księgami miejskimi. Księga miejska Mysłowic. W: Studia z historii języka polskiego i stylistyki historycznej ofiarowane Profesor Halinie Wiśniewskiej na 50-lecia Jej pracy naukowo-dydaktycznej, red. Cz. Kosyl, Lublin 2001, s. 101–109.
• Fleksja liczebników głównych w świetle danych słownika polszczyzny XVI w. W: Studia Językoznawcze. Dar przyjaciół i uczniów dla Zofii Kurzowej, red. Z. Cygal-Krupowa, Kraków 2001, s. 143–156.
• Uzupełnienia do XVI-wiecznej fleksji liczebników głównych. Profesor Irenie Bajerowej w osiemdziesiątą rocznicę urodzin i pięćdziesięciolecie pracy naukowej. „Prace Językoznawcze”, T. 26: Studia historycznojęzykowe, red. A. Kowalska, O. Wolińska, Katowice 2001, s. 111–118.
• Rękopiśmienne zabytki językowe w gminie Wilamowice (XVII–XVIII w.). W: Wilamowice. Przyroda, historia, język, kultura oraz społeczeństwo miasta i gminy, red. A. Barciak, Wilamowice 2001, s. 539–549.

Przedruki prac naukowych

Pośmiertnie ukazały się dwa zbiory, z których znaczenie mają:

• Z badań nad dziejami języka polskiego na Górnym Śląsku, materiały do druku przygotowali Jerzy Kowalski, Józef Śliwiok, Katowice: Wszechnica Górnośląskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk im. W. Roździeńskiego, 2002, ISBN 83-916572-2-1.
• Z historii polszczyzny ogólnej i regionalnej. Wybór prac. (Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 2054), red. Olga Wolińska. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2002, ISBN 83-226-1168-4.

Tom rocznicowy

W ramach obchodów 40-lecia pracy naukowej Kowalskiej, został wydany tom:

• Studia historycznojęzykowe, pod red. Olgi Wolińskiej. (Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 1662; Prace Językoznawcze, 25), Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1998 (tom poświęcony prof. Alinie Kowalskiej z okazji jej 40-lecia pracy naukowej, przypadającej w 1996).

Ordery, odznaczenia i nagrody

Alina Kowalska jest osobą dobrze uhonorowaną za swoje zasługi i osiągnięcia w dziedzinie edukacji oraz nauki.

W ciągu swojej kariery otrzymała kilka prestiżowych odznaczeń, w tym:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1986),
• Złoty Krzyż Zasługi (1976),
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (1984),
• Srebrna Odznaka „Zasłużonemu w Rozwoju Województwa Katowickiego” (1976),
• Złota Odznaka „Za Zasługi dla Uniwersytetu Śląskiego”.

Co więcej, Alina Kowalska otrzymała dwukrotnie Nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, co stanowi dodatkowy dowód uznania jej wkładu w rozwój nauki i edukacji.

Życie prywatne

W czasie wolnym Alina Kowalska aktywnie angażowała się w turystykę, a szczególnie pasjonowały ją piesze wędrówki po górach. Miała na koncie wiele podróży po Polsce, a od roku 1989 rozszerzyła swoje możliwości, eksplorując także różne zakątki świata.

---

Oceń: Alina Kowalska

---