Tapeta flizelinowa a winylowa – jak wybrać idealną tapetę?

Co to jest tapeta flizelinowa?

Tapety flizelinowe zdobyły uznanie jako popularny sposób na upiększenie ścian. Ich sekret tkwi w unikalnym połączeniu włókien celulozowych i poliestru, które wspólnie tworzą wytrzymałą włókninę stanowiącą bazę tapety. Dzięki tej kompozycji, tapety flizelinowe cechują się:

• wyjątkową trwałością,
• odpornością na uszkodzenia, takie jak rozdarcia,
• wyższą wytrzymałością niż tapety papierowe dzięki dodatkowi poliestru,
• zdolnością do „oddychania”, umożliwiającą swobodny przepływ powietrza,
• matowym wykończeniem maskującym niedoskonałości ścian.

Pozwala to na ich zastosowanie w różnych pomieszczeniach bez obaw o wilgoć. Należy jednak pamiętać o odpowiednim przygotowaniu podłoża – ściana powinna być dokładnie oczyszczona, osuszona i zagruntowana przed aplikacją.

Co to jest tapeta winylowa?

Tapety winylowe cieszą się dużą popularnością jako praktyczne wykończenie ścian. Ich konstrukcja opiera się na warstwie winylu (PCV) nałożonej na podkład papierowy lub flizelinowy. Doceniane są przede wszystkim za swoją wytrzymałość. Odporność na wilgoć, uszkodzenia mechaniczne oraz działanie środków chemicznych sprawia, że tapety te są wyjątkowo łatwe w utrzymaniu czystości. Z tego względu perfekcyjnie sprawdzają się w pomieszczeniach takich jak kuchnie i łazienki, gdzie ryzyko zabrudzeń jest szczególnie wysokie. Fototapety winylowe łączą zalety flizeliny z ochronną powłoką winylową. To połączenie gwarantuje zarówno trwałość, jak i łatwy montaż – bezproblemowe docinanie i aplikację na ścianę. Dodatkowo, dzięki wodoodpornej powierzchni, ich czyszczenie staje się jeszcze prostsze i szybsze.

Jakie są różnice w materiałach tapet flizelinowych i winylowych?

Podstawowa różnica między tapetami flizelinowymi i winylowymi tkwi w ich budowie i charakterystyce. Flizelina to mieszanka włókien celulozowych i poliestrowych, natomiast tapeta winylowa składa się z podkładu – często papierowego lub flizelinowego – pokrytego warstwą PCV. Przyjrzyjmy się kluczowym różnicom:

• Budowa: tapety flizelinowe oparte są na włókninie, podczas gdy winylowe posiadają wierzchnią warstwę z PCV,
• Odporność na wilgoć: winyl zapewnia tapetom znacznie skuteczniejszą barierę przed wilgocią niż flizelina. Z tego powodu rekomenduje się je do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności, takich jak łazienki i kuchnie,
• Wytrzymałość i elastyczność: flizelina cechuje się wysoką trwałością i odpornością na uszkodzenia mechaniczne, natomiast winyl nadaje tapecie elastyczność, co przekłada się na większą łatwość aplikacji,
• Faktura: tapety winylowe oferują bogatą gamę faktur i wzorów, flizelinowe z kolei są zazwyczaj gładkie i matowe,
• Paroprzepuszczalność: tapety flizelinowe charakteryzują się lepszą „oddychalnością”, umożliwiając swobodny przepływ powietrza. Pomaga to zmniejszyć ryzyko powstawania pleśni pod tapetą. W budynkach starszego typu, gdzie cyrkulacja powietrza jest szczególnie ważna, wybór tapety flizelinowej może być korzystniejszy.

Co należy wziąć pod uwagę przy wyborze między tapetą flizelinową a winylową?

Wybór odpowiedniej tapety – flizelinowej czy winylowej – to decyzja, którą warto dobrze przemyśleć, by remont przyniósł trwałe i satysfakcjonujące efekty wizualne. Co zatem wziąć pod uwagę? Kluczowe znaczenie ma przeznaczenie pomieszczenia. Inny rodzaj tapety sprawdzi się w salonie, a zupełnie inny w łazience, gdzie panuje wysoka wilgotność. Właśnie tam idealnym rozwiązaniem są tapety winylowe, charakteryzujące się wodoodpornością oraz łatwością w utrzymaniu czystości – cecha pożądana również w korytarzach i pokojach dziecięcych, narażonych na częste zabrudzenia. Z kolei do sypialni, gdzie ważna jest cyrkulacja powietrza, lepiej wybrać tapety flizelinowe, które „oddychają”. Nie zapominajmy także o odporności na uszkodzenia – w wąskich przejściach narażonych na otarcia trwalszy winyl okaże się trafniejszym wyborem. Estetyka odgrywa niebagatelną rolę. Zarówno tapety flizelinowe, jak i winylowe, dostępne są w bogatej palecie wzorów, jednak różnią się efektem wizualnym. Te pierwsze nadają wnętrzom naturalny, matowy wyraz, często imitując tkaniny lub kamień i subtelnie maskując nierówności ścian. Z kolei tapety winylowe, z ich intensywnymi kolorami i różnorodnymi fakturami (gładkie, tłoczone, 3D, imitujące drewno, metal czy skórę), dają możliwość stworzenia oryginalnych, nowoczesnych aranżacji. Ostateczny wybór zależy więc od Twojego gustu, preferowanego stylu oraz oświetlenia pomieszczenia, które ma wpływ na odbiór barw.

Tapety flizelinowe kuszą:

• łatwością montażu (klej nakłada się bezpośrednio na ścianę),
• dobrą przepuszczalnością powietrza,
• odpornością na rozdarcia,
• zdolnością do maskowania niedoskonałości podłoża,
• bezproblemowym demontażem – usuwa się je w całości, bez pozostawiania trudnych do zdarcia fragmentów.

Stanowią również dobre rozwiązanie dla alergików, ponieważ nie przyciągają kurzu. Należy jednak pamiętać o ich mniejszej odporności na wilgoć, wyższej cenie oraz ograniczonej palecie intensywnych kolorów i wzorów. Są także bardziej podatne na zabrudzenia.

Tapety winylowe wyróżniają się:

• wysoką odpornością na wilgoć, dzięki czemu świetnie sprawdzają się w łazienkach i kuchniach,
• łatwością w czyszczeniu,
• wytrzymałością na uszkodzenia,
• dostępnością w szerokiej gamie wzorów i kolorów.

Podobnie jak flizelinowe, potrafią maskować nierówności ścian. Ich wadą jest jednak niska paroprzepuszczalność, która może prowadzić do zawilgocenia, trudniejszy montaż (niektóre rodzaje wymagają nałożenia kleju zarówno na ścianę, jak i na tapetę) oraz bardziej skomplikowany demontaż, często wymagający użycia specjalnych preparatów. Przy zakupie warto zwrócić uwagę na certyfikaty, które gwarantują brak szkodliwych substancji w składzie.

Przygotowanie ścian pod tapetę jest kluczowe dla trwałego efektu. W przypadku flizeliny wystarczy oczyścić, wyrównać, wyszlifować i zagruntować ścianę, a następnie poczekać do jej wyschnięcia. Pod tapetę winylową należy przygotować podłoże jeszcze dokładniej – oprócz standardowych czynności warto zastosować grunt przeznaczony do winylu, a w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności również izolację.

Usuwanie tapet flizelinowych jest zazwyczaj proste – wystarczy podważyć róg tapety i powoli odkleić ją od ściany. Ewentualne resztki kleju można usunąć ciepłą wodą z gąbką. Czyszczenie tapet winylowych również nie sprawia problemów – regularne odkurzanie miękką szczotką oraz przecieranie wilgotną szmatką z łagodnym detergentem w zupełności wystarczą. Należy unikać silnych środków czyszczących, które mogą uszkodzić powierzchnię tapety.

Gdzie najlepiej zastosować dany rodzaj tapety?

• Tapety flizelinowe idealnie sprawdzą się w salonach, sypialniach, pokojach dziecięcych oraz przedpokojach i korytarzach o niskiej wilgotności,
• tapety winylowe natomiast polecane są do łazienek, kuchni, przedpokojów i korytarzy o dużym natężeniu ruchu oraz pokojach dziecięcych, ze względu na łatwość w utrzymaniu czystości.

Długoterminowe korzyści płynące z wyboru tapet flizelinowych to przede wszystkim ich trwałość, możliwość przemalowania, korzystny wpływ na klimat wnętrza oraz walory estetyczne. Tapety winylowe natomiast zapewniają długotrwałą ochronę ścian, oszczędność czasu i pieniędzy dzięki łatwości w czyszczeniu oraz długowieczność. Do wilgotnych pomieszczeń oprócz wspomnianych tapet winylowych można również wybrać tapety z włókna szklanego lub lateksowe, pamiętając o odpowiedniej hydroizolacji i zastosowaniu gruntu antygrzybicznego przed tapetowaniem.

Jak wpływa estetyka na wybór tapety flizelinowej lub winylowej?

Wybór tapety to decyzja silnie związana z estetyką. Tapety winylowe otwierają szerokie możliwości aranżacyjne, oferując:

• bogactwo wzorów,
• faktur,
• intrygujące efekty specjalne.

Możemy wybierać spośród tapet z subtelnym połyskiem lub tych, które wiernie imitują naturalne materiały, takie jak drewno, metal czy skóra, co pozwala na stworzenie unikalnych i pełnych charakteru wnętrz. Tapety flizelinowe charakteryzują się bardziej naturalnym wyglądem i stonowaną kolorystyką. Ich matowe wykończenie skutecznie maskuje wszelkie niedoskonałości ścian. Wzory zdobiące tapety flizelinowe cechuje delikatność i elegancja, dzięki czemu idealnie komponują się z klasycznymi aranżacjami. Niemniej jednak, kluczowym czynnikiem decydującym o wyborze pozostaje nasz gust, preferowany styl oraz zamierzony charakter mieszkania. Rozważenie wszystkich tych aspektów jest niezwykle istotne, by osiągnąć wymarzony efekt.

Jakie są zalety tapet flizelinowych?

Tapety flizelinowe cieszą się dużym powodzeniem i trudno się temu dziwić – oferują wiele korzyści, podnosząc komfort użytkowania i walory estetyczne wnętrz. Co konkretnie za nimi przemawia?

• Wyjątkowo prosty montaż: zapomnij o smarowaniu każdego pasa tapety klejem! Teraz wystarczy nałożyć go bezpośrednio na ścianę, co znacząco przyspiesza całą pracę,
• Wysoka odporność na uszkodzenia: drobne zadrapania czy przypadkowe przetarcia nie stanowią dla niej problemu,
• Skuteczne maskowanie niedoskonałości ścian: jeśli masz nierówne powierzchnie lub drobne pęknięcia, tapeta flizelinowa je zatuszuje,
• Ściany mogą „oddychać”: jest to niezwykle ważne dla utrzymania zdrowego klimatu w pomieszczeniu i minimalizuje ryzyko pojawienia się wilgoci i pleśni,
• Banalnie proste usuwanie: z łatwością oderwiesz ją w całości od ściany, bez obaw o uporczywe resztki kleju,
• Odporność na rozrywanie podczas montażu: eliminuje to stres związany z potencjalnymi uszkodzeniami,
• Stabilność wymiarowa: tapeta flizelinowa nie kurczy się po wyschnięciu, dzięki czemu wzory idealnie do siebie pasują, bez nieestetycznych szpar,
• Trwałość kolorów: zachowają swoją intensywność na długo, nie blaknąc pod wpływem promieni słonecznych,
• Hipoalergiczne właściwości: są doskonałym wyborem dla alergików, ponieważ nie przyciągają kurzu.

Wszystko to sprawia, że są doskonałym wyborem do każdego domu.

Jakie są wady tapet flizelinowych?

Tapety flizelinowe, choć posiadają liczne zalety, nie są wolne od wad. Przede wszystkim, cechują się mniejszą odpornością na wilgoć w porównaniu do tapet winylowych. Z tego powodu, ich zastosowanie w pomieszczeniach takich jak:

• łazienki,
• pralnie,
• kuchnie

bywa ograniczone i często wiąże się z koniecznością zastosowania dodatkowych środków ochronnych. Kolejnym aspektem jest ich cena – początkowy wydatek na tapety flizelinowe jest wyższy niż w przypadku standardowych tapet papierowych. Niemniej jednak, inwestycja ta może się z czasem zwrócić, ponieważ tapety flizelinowe charakteryzują się większą trwałością i prostotą montażu. Ponadto, asortyment dostępnych wzorów i faktur w przypadku tapet flizelinowych jest nieco skromniejszy w porównaniu z bogatą ofertą tapet winylowych. Mimo że tapety flizelinowe oferują szeroki wachlarz możliwości, tapety winylowe wyróżniają się jeszcze większą różnorodnością, włączając w to chociażby imitacje różnorodnych materiałów czy efekty trójwymiarowe.

Jakie są zalety tapet winylowych?

Tapety winylowe cieszą się sporą popularnością głównie za sprawą swoich wyjątkowych właściwości. Oferują szereg zalet, choć nie są pozbawione pewnych wad. Przyjrzyjmy się bliżej temu, co przemawia na ich korzyść:

• ich odporność na wilgoć to nieoceniona cecha – dlatego świetnie sprawdzają się w takich pomieszczeniach, jak kuchnie i łazienki, gdzie panuje podwyższona wilgotność,
• skutecznie chronią ściany przed rozwojem pleśni i grzybów, co ma ogromne znaczenie dla naszego zdrowia i stanu technicznego budynku,
• są łatwe w utrzymaniu czystości – do usunięcia większości zabrudzeń wystarczy jedynie wilgotna ściereczka, co czyni je idealnym rozwiązaniem do pokoi dziecięcych oraz często uczęszczanych korytarzy,
• cechuje je odporność na uszkodzenia mechaniczne – są bardziej wytrzymałe na zarysowania i ścieranie niż tradycyjne tapety, co znacząco wydłuża ich żywotność i pozwala cieszyć się estetycznym wyglądem przez długi czas,
• rynek oferuje niemal nieograniczony wybór wzorów i faktur – można znaleźć tapety gładkie, tłoczone, z efektami 3D, a nawet imitujące naturalne materiały, takie jak drewno czy kamień,
• trwałość kolorów – powłoka winylowa stanowi skuteczną barierę przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych, chroniąc kolory przed blaknięciem i sprawiając, że tapeta przez długi czas wygląda jak nowa,
• potrafią skutecznie maskować drobne niedoskonałości ścian, co jest bardzo praktycznym rozwiązaniem podczas remontu,
• ich aplikacja jest stosunkowo prosta i nie wymaga specjalistycznych umiejętności.

Jakie są wady tapet winylowych?

Tapety winylowe, choć popularne, mają pewne ograniczenia. Przepuszczają mniej pary wodnej niż ich flizelinowe odpowiedniki, co może negatywnie wpływać na mikroklimat w pomieszczeniu. Co więcej, obecność PCV sprawia, że nie są przyjazne dla środowiska – rozkładają się bardzo powoli. Należy również pamiętać o ryzyku zatrzymywania wilgoci w ścianach. Samo nakładanie tapet winylowych jest bardziej wymagające i precyzyjne w porównaniu do prostszych w montażu tapet flizelinowych. Z drugiej strony, wyróżniają się one wysoką trwałością i łatwością w utrzymaniu czystości, co dla wielu użytkowników stanowi kluczowy atut.

Jak przygotować ściany do tapetowania tapetą flizelinową?

Odpowiednie przygotowanie ścian to podstawa, jeśli marzysz o wnętrzu, w którym tapeta flizelinowa będzie prezentować się perfekcyjnie przez długie lata. Zanim przystąpisz do klejenia, poświęć chwilę na kilka kluczowych czynności.

• Przede wszystkim, pozbądź się wszystkiego co zbędne: starej tapety, resztek farby i zaschniętego kleju. Powierzchnia musi być idealnie czysta!,
• następnie, przemyj ją ciepłą wodą z odrobiną delikatnego detergentu, aby usunąć kurz i tłuste zabrudzenia. To istotny krok, który wpłynie na przyczepność tapety,
• kolejny etap to wyrównywanie nierówności. Użyj szpachli, aby wypełnić wszelkie dziury i pęknięcia. Po wyschnięciu szpachli, starannie przeszlifuj ścianę, aby uzyskać idealnie gładką powierzchnię – to niezwykle ważne dla estetycznego efektu końcowego,
• teraz czas na gruntowanie. Grunt akrylowy nie tylko wzmocni strukturę ściany, ale również zwiększy przyczepność kleju. Dodatkowo, ograniczy on chłonność podłoża, zapobiegając zbyt szybkiemu wysychaniu kleju. Wystarczą zwykle 2-4 godziny, by grunt całkowicie wysechł,
• gdy grunt będzie suchy, możesz śmiało przejść do tapetowania. Upewnij się tylko, że ściana jest idealnie przygotowana: sucha, czysta i gładka.

Wybierz wysokiej jakości klej przeznaczony do tapet flizelinowych. Przygotuj również niezbędne narzędzia: wałek do rozprowadzania kleju, ostry nóż do precyzyjnego docinania tapety oraz szczotkę do wygładzania powierzchni.

Czy tapety winylowe smarujemy klejem? Przewodnik po tapetowaniu

Samo tapetowanie jest stosunkowo proste. Nałóż klej bezpośrednio na ścianę, precyzyjnie przykładaj kolejne pasy tapety i dokładnie je wygładź. Pamiętaj o usuwaniu pęcherzyków powietrza za pomocą szczotki. I to wszystko! Pięknie wytapetowane ściany gotowe.

Jak przygotować ściany do tapetowania tapetą winylową?

Przygotowanie ścian pod tapetę winylową, choć zbliżone do tego pod tapetę flizelinową, wymaga uwzględnienia specyfiki tego materiału. Winyl charakteryzuje się mniejszą paroprzepuszczalnością, co czyni odpowiednią izolację i solidne przygotowanie podłoża kluczowymi, by uniknąć problemów z wilgocią. Jak zatem prawidłowo się do tego zabrać?

Przede wszystkim:

• pozbądź się starych powłok – dokładnie oczyść ściany z resztek tapet, farb, klejów i wszelkich zabrudzeń,
• pomocna może okazać się szpachelka lub skrobak, a w niektórych przypadkach specjalny preparat do usuwania tapet,
• umyj powierzchnie – zmyj nagromadzony kurz, brud i tłuste plamy za pomocą ciepłej wody z dodatkiem detergentu,
• przetrzyj ściany samą czystą wodą i odczekaj, aż całkowicie wyschną,
• wyrównaj i napraw nierówności – użyj szpachli, aby wypełnić wszelkie rysy, pęknięcia i ubytki,
• po wyschnięciu szpachli wyszlifuj powierzchnię, tak aby uzyskać idealnie gładki efekt,
• pamiętaj o dokładnym usunięciu pyłu po szlifowaniu, aby nowa tapeta dobrze się trzymała,
• na koniec zastosuj odpowiedni grunt.

Wybierz grunt dedykowany do tapet winylowych. Zwiększy on przyczepność kleju i zredukuje chłonność ściany, a także zabezpieczy ją przed wilgocią. W pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności, takich jak łazienka czy kuchnia, rozważ użycie gruntu hydroizolacyjnego lub antygrzybicznego. Gruntowanie, niezależnie od tego, czy Twoja tapeta winylowa ma podkład flizelinowy, czy papierowy, jest fundamentalne, gdyż gwarantuje doskonałą przyczepność i minimalizuje ryzyko powstawania pęcherzyków powietrza pod tapetą.

Jak łatwo usunąć tapetę flizelinową?

Usuwanie tapety flizelinowej to zadanie szybkie i bezproblemowe. Zazwyczaj wystarczy delikatnie unieść róg arkusza, a następnie, prowadząc dłonią w dół, odkleić ją od ściany. Dzięki unikalnej budowie, tego rodzaju tapety schodzą w całości, bez potrzeby uciążliwego namaczania czy zdrapywania. To ogromny plus, który wyróżnia ten typ okładzin.

Czasami jednak, po usunięciu tapety, na ścianie mogą pozostać drobne resztki kleju. Nie stanowi to jednak większego problemu! Bez trudu usuniesz je, przemywając ścianę ciepłą wodą z odrobiną łagodnego detergentu. Wystarczy miękka gąbka lub ściereczka, aby skutecznie pozbyć się wszelkich śladów kleju. To naprawdę nic skomplikowanego!

Jak łatwo czyści się tapetę winylową?

Tapety winylowe to wyjątkowo praktyczne rozwiązanie, a utrzymanie ich w czystości nie sprawia żadnych trudności. Zazwyczaj wystarczy jedynie wilgotna szmatka, by pozbyć się wszelkich zabrudzeń. W przypadku uporczywych plam, możesz sięgnąć po łagodny detergent. Winyl tworzy skuteczną barierę ochronną, zabezpieczając tapetę przed wilgocią i różnorakimi uszkodzeniami. Właśnie dlatego te tapety perfekcyjnie sprawdzają się w:

• kuchni,
• łazience,
• pokoju dziecięcym.

Systematyczne czyszczenie to podstawa, aby ściany długo zachwycały swoim wyglądem. To naprawdę łatwe i efektywne!

Gdzie najlepiej stosować tapety flizelinowe?

Tapety flizelinowe to doskonały wybór do suchych pomieszczeń, takich jak salony, sypialnie, pokoje dziecięce czy korytarze. W salonie i sypialni, gdzie estetyka i komfort są kluczowe, flizelina sprawdza się idealnie, zapewniając odpowiednią cyrkulację powietrza i tworząc przyjemny klimat. Pokoje dziecięce, ze względu na wymagania alergików, również skorzystają z zalet tego typu tapet, a ich prosty montaż to dodatkowy atut. Korytarz wykończony tapetą flizelinową zyska zaś nutę elegancji i wyjątkowego stylu, stając się praktycznym i jednocześnie efektownym elementem wystroju.

Gdzie najlepiej stosować tapety winylowe?

Tapety winylowe to doskonałe rozwiązanie do pomieszczeń, w których panuje podwyższona wilgotność lub istnieje ryzyko częstych zabrudzeń. Idealnie sprawdzą się więc w kuchni i łazience. Ich sekretem jest niezwykła łatwość czyszczenia, co stanowi ich niepodważalny atut. Dzięki temu, utrzymanie ich w czystości nie stanowi żadnego problemu.

Jakie są długoterminowe korzyści z wyboru tapety flizelinowej?

Tapety flizelinowe to trwała inwestycja na lata. Gdy znudzi ci się kolor, możesz je przemalować, odświeżając wnętrze szybko i prosto, bez zrywania starej tapety. Dodatkowo, tapety te pozytywnie wpływają na mikroklimat w pomieszczeniu, zwiększając komfort i samopoczucie domowników.

Jakie są długoterminowe korzyści z wyboru tapety winylowej?

Decydując się na tapetę winylową, inwestujesz w rozwiązanie na wiele lat, które w dłuższej perspektywie pozwala zaoszczędzić zarówno czas, jak i pieniądze. Ta oszczędność wynika z połączenia:

• wyjątkowej trwałości,
• i prostoty w utrzymaniu czystości.

Tapety te doskonale radzą sobie z wilgocią, a ponadto cechują się wysoką odpornością na różnego rodzaju uszkodzenia i zabrudzenia. Dzięki tym właściwościom, Twoje ściany będą przez długi czas zachwycać estetycznym wyglądem. To przemyślana inwestycja, która z pewnością się zwróci, eliminując konieczność częstych remontów i odświeżania ścian.

Jakie są najlepsze zastosowania dla tapet w pomieszczeniach narażonych na wilgoć?

Wybór odpowiedniej tapety do łazienki lub kuchni, pomieszczeń narażonych na dużą wilgotność, ma kluczowe znaczenie dla ich estetyki i higieny. Często doskonałym wyborem okazuje się tapeta winylowa, ceniona przede wszystkim za swoją odporność na wilgoć. Sekret tkwi w zastosowaniu PCV, materiału, który nie absorbuje wody i tym samym skutecznie zabezpiecza ściany przed rozwojem pleśni i grzybów. Dodatkowym atutem jest łatwość czyszczenia, co docenią zwłaszcza użytkownicy kuchni, gdzie ściany są szczególnie narażone na zabrudzenia. Jako alternatywę warto rozważyć tapety z włókna szklanego. One także charakteryzują się odpornością na wilgoć, a dodatkowo przepuszczają parę wodną. Decydując się na konkretny rodzaj tapety do pomieszczenia o podwyższonej wilgotności, koniecznie upewnij się, że jest ona zmywalna oraz posiada właściwości antypleśniowe. Zmywalność ułatwi utrzymanie ścian w czystości, a odporność na pleśń zagwarantuje ich estetyczny wygląd na długi czas i uchroni przed szkodliwym działaniem mikroorganizmów.